Architektura
Styl
Świątynia, jako że pod koniec XIX wieku panowała moda odradzania gotyku, została wzniesiona zgodnie z regułami tego stylu i jest jednym z najpiękniejszych jego przykładów na Dolnym Śląsku. Mówi się również, że kościół jest przedstawicielem stylu architektonicznego zwanego neogotykiem - stąd czerwona cegła jako główny materiał, strzeliste kształty i imponujące rozmiary, mnogość wieżyczek, wysokie, charakterystyczne okna, liczne witraże, rozety (zwłaszcza ta największa nad głównym wejściem), skromna, aczkolwiek dobrze widoczna ornamentyka (przede wszystkim motywy roślinne), stylowa ambona.
Wnętrze, dzięki rozmieszczeniu największych okien nad chórem i witrażom z dominantą ciemniejszych kolorów nabiera mrocznego, nieco tajemniczego charakteru, który jest charakterystyczny dla budowli tego stylu i sprzyja nastrojowi modlitwy i skupienia. Elementy drewniane są wykonane z drewna bejcowanego na ciemny brąz, często znaczonego drobnymi pozłacanymi zdobieniami.Filary utrzymujące chór i sklepienie są zbudowane z czerwonej cegły szeroko fugowanej, opasane wijącym się łagodnie w górę szlakiem brunatnych glazurowanych kamieni. Dwie kolumny u wejścia głównego są wykonane z piaskowca; ich kapitele stanowi gotycki ornament liściowy. Prezbiterium jest wzniesione o 6 stopni schodów od poziomu posadzki nawy głównej i, oprócz ołtarza głównego mieści także dwa ołtarze boczne. Absyda ma kształt ośmiokąta, którego trzy ściany stanowią balaski, a pięć - ściany świątyni.
Wymiary
Kościół jest zbudowany na planie krzyża łacińskiego w formie trójnawowej bazyliki. Prostokąt dłuższego ramienia krzyża ma 53m długości i 22m szerokości.Ramię poprzeczne natomiast liczy 34m. Długość kościoła od wejścia głównego do końca prezbiterium to 72 metry. Wysokość nawy głównej oscyluje w granicach 18m, a w bocznych - 16m. Chór wznosi się 6.4m nad poziomem posadzki; podtrzymują go prawie dwudziestometrowe filary. Smukła wieża ma 72m wysokości.
Materiały
Do budowy kościoła użyto przede wszystkim czerwonej palonej cegły - jednego z najbardziej chrakterystycznych materiałów budowlanych gotyku i neogotyku, Wykonane są z niej ściany, wieża (oprócz hełmu), kolumny, pobliska plebania i kaplica Matki Bożej Bolesnej. Obecne są również piaskowce (zwłaszcza czerwony), których złoża dominują w okolicy. Z tych surowców wykonane są m.in.: podstawy ścian i przypór, filary chóru organowego, chrzcielnica, stopnie kościoła i prezbiterium, balaski. Drewniane są ołtarze i większość rzeźb, ławki ze skromnymi roślinnymi ornamentami i podłoga chóru. Posadzki są pokryte płytkami ułożonymi w szachownicę, a prezbiterium - płytami mozaikowymi.
Do pokrycia dwuspadowego, rozczłonkowanego dachu użyto francuskiej dachówki, natomiast blacha miedziana pokrywa hełmy wieży i wieżyczek, brzegi dachu. Dzwony odlane ze stali zastąpiły te brązowe, zarekwirowane podczas II Wojny Światowej. Należy także wymienić glazurowe kamienie zdobiące filary oraz trudną do obliczenia ilość farb i lakierów do upiększenia i zabezpieczenia ołtarzy, rzeźb, obrazów, organów i ławek.
Jak tam wejść...?
Do świątyni prowadzi 6 wejść: od Zachodu trzy - środkowe do nawy głównej i dwa po bokach do naw bocznych (te są nieczynne). Do prawej nawy krzyżowej prowadzą osobne drzwi, które, obok wejścia głównego, są najbardziej uczęszczane. Od Północy - wejście podwieżowe, zlokalizowane naprzeciw kaplicy Matki Bożej Bolesnej. Ostatnie wejście prowadzi do zakrystii i jest przeznaczone głównie dla księży i służby liturgicznej. Ponadto od zewnątrz występuje jeszcze kilka wejść prowadzących na chór i wieżę. Drzwi są wykonane z grubych, wzmacnianych zdobionymi stalowymi sztabani desek w kolorze czarnym lub brązowym.
Ogólne wrażenie
Świątynia sprawia wrażenie oderwanej stylowo od pozostałych zabudowań miasta, ale mimo to prezentuje się bardzo okazale, zwłaszcza dlatego że od Północnego - Zachodu graniczy z dwudziestometrową skarpą, u podnóża której płynie rzeka i przebiega ulica. Oglądanie kościoła z poziomu tej ulicy daje wrażenie jego wielkości i wspaniałości. Budowla równie doskonale prezentuje się od Zachodu, zwłaszcza osobom zmierzającym do Nowej Rudy od strony wsi Włodowice - można wówczas podziwiać fronton z rozetą i wieże pokryte zielenią patyny, szczególnie piękne na tle czystego nieba w pogodny dzień. W końcu, satysfakcję może przynieść obejrzenie kościoła na tle miejskiej panoramy ze wzgórz otaczających Nową Rudę - sprawia on wrażenie budowli majestatycznej, nieproporcjonalnie dużej w porównaniu z innymi budynkami, tym bardziej, że widoczna jest również nocą dzięki oświetleniu wieży.
Warto też wejść do wnętrza i w ciszy obejrzeć wspomniane elementy wystroju świątyni pamiętając, że mają one służyć jak najlepszemu kontaktowi człowieka z Bogiem i nie są tylko dziełami sztuki stworzonymi przez artystów. Jednym słowem- zapraszamy do Nowej Rudy- miasta z naprawdę pięknym kościołem parafialnym.